Uprawnienia do Bezpłatnych Usług Medycznych

Weryfikacja prawa do świadczeń odbywa się w systemie eWUŚ. W tym celu wystarczy w rejestracji podać swój numer PESEL i potwierdzić swoją tożsamość jednym z wymienionych dokumentów: dowodem osobistym, paszportem, prawem jazdy, a w przypadku dzieci objętych obowiązkiem szkolnym, do ukończenia 18. roku życia – aktualną legitymacją szkolną.

System eWUŚ na podstawie danych z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych potwierdza lub nie potwierdza prawo do świadczeń. Jeżeli NFZ nie potwierdził uprawnień, pacjent może je potwierdzić poprzez:

przedstawienie dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń (lista dokumentów poniżej),
złożenie pisemnego oświadczenia o przysługującym prawie do świadczeń i okazanie dowodu osobistego, paszportu, prawa jazdy albo legitymacji szkolnej w przypadku osoby, która nie ukończyła 18. roku życia.

Prawo do bezpłatnych usług medycznych:

1. Prawo do świadczeń w ramach NFZ:

Zgodnie z Ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, prawo do bezpłatnego leczenia i korzystania ze świadczeń na zasadach w niej określonych mają ubezpieczeni, czyli:

wszystkie osoby objęte powszechnym, obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia,
zgłoszeni do ubezpieczenia członkowie rodziny osoby ubezpieczonej:
- dzieci własne, dzieci małżonka, dzieci przysposobione, wnuki, dzieci obce, dla których ustanowiono opiekę lub dzieci obce w ramach rodziny zastępczej - do ukończenia przez nie 18. roku życia,
- Jeśli dziecko kontynuuje naukę po ukończeniu 18 lat, może być zgłoszone do ubezpieczenia jako członek rodziny, nie dłużej jednak niż do ukończenia 26. roku życia. Po tym czasie, o ile nie jest ubezpieczone z żadnego innego tytułu, powinno powiadomić szkołę lub uczelnię, która będzie zobowiązana zgłosić je do ubezpieczenia w NFZ.
- małżonkowie - mąż, żona (nie konkubenci),
- krewni wstępni (rodzice, dziadkowie) pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
osoby nieubezpieczone (posiadające obywatelstwo polskie i zamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej):
- które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza, prezydenta miasta,
- dzieci i młodzież - do ukończenia 18 roku życia,
- kobiety w okresie ciąży i połogu - do 42 dnia po porodzie.
osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy - podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego niezależnie od tego, czy posiadają status członka rodziny;
osoby uprawnione do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji,
ubezpieczeni w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), przebywające na terenie RP.

2. Prawo do świadczeń finansowanych z budżetu państwa:

Do bezpłatnych świadczeń medycznych mają również prawo następujące osoby:

Osoby które były narażone na zakażenie poprzez kontakt z osobami zakażonymi lub materiałem zakaźnym - w zakresie badań w kierunku błonicy, cholery, czerwonki, duru brzusznego, durów rzekomych A, B i C, nagminnego porażenia dziecięcego;
uzależnione od alkoholu – w zakresie leczenia odwykowego,
uzależnione od narkotyków,
z zaburzeniami psychicznymi – w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej,
pozbawione wolności,
cudzoziemcy umieszczeni w strzeżonym ośrodku lub przebywający w areszcie w celu wydalenia,
posiadacze Karty Polaka, w zakresie korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych, chyba że umowa międzynarodowa, w której RP jest stroną, przewiduje zasady bardziej korzystne.

3. Potwierdzenie prawa do świadczeń:

Od 1 stycznia 2013 roku personel szpitala weryfikuje prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych za pomocą centralnego systemu NFZ, znanego jako EWUŚ.

Jeżeli system EWUŚ nie potwierdza uprawnień pacjenta do świadczeń opieki zdrowotnej w danym dniu dowodem ubezpieczenia jest każdy dokument, który potwierdza uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności dokument potwierdzający opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne, np.:

dla osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę:
- druk zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego oraz potwierdzony raport miesięczny ZUS RMUA wydawany przez pracodawcę (nie dotyczy osób na urlopie bezpłatnym powyżej 30 dni),
- aktualne zaświadczenie z zakładu pracy lub podstemplowana legitymacja ubezpieczeniowa (o ile pracownik posiada).
dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą:druk zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego oraz aktualny dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne;
dla osoby ubezpieczonej w KRUS: zaświadczenie lub podstemplowana legitymacja przez KRUS (dowód wpłaty składki w przypadku prowadzenia specjalnych działów produkcji rolnej).
dla emerytów i rencistów: legitymacja emeryta lub rencisty.
dla osoby bezrobotnej: aktualne zaświadczenie z urzędu pracy o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego.
dla osoby ubezpieczonej dobrowolnie: umowa z NFZ oraz dokument ZUS potwierdzający zgłoszenie do ubezpieczenia, wraz z dowodem opłaty składki zdrowotnej.
dla członka rodziny osoby ubezpieczonej:
- dowód opłacenia składki zdrowotnej przez osobę, która zgłosiła członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego wraz z kserokopią zgłoszenia (druki: ZUS RMUA + druk ZUS ZCNA jeżeli zgłoszenie nastąpiło po 1 lipca 2008 r. (ZUS ZCZA jeżeli zgłoszenie nastąpiło przed dniem 1 lipca 2008 r.);
- aktualne zaświadczenie wydane przez pracodawcę o zgłoszeniu członków rodziny;
- zaświadczenie z KRUS o ubezpieczeniu członków rodziny;
- legitymacja rodzinna z wpisanymi danymi członków rodziny wraz z aktualną datą i pieczątką zakładu pracy lub ZUS;
- legitymacja emeryta/rencisty z wpisanymi członkami rodziny podlegającymi ubezpieczeniu, potwierdzająca dokonanie zgłoszenia w dniu 1 stycznia 1999 r. lub później, wraz z aktualnym odcinkiem wypłaty świadczenia - dotyczy tylko KRUS;
- w przypadku dzieci uczących się - pomiędzy 18. a 26. rokiem życia - dodatkowo należy przedstawić dokument potwierdzający fakt kontynuacji nauki - np. legitymację szkolną/studencką lub dokument potwierdzający znaczny stopień niepełnosprawności;

Dzieci i młodzież do ukończenia 18. roku życia, posiadające obywatelstwo polskie, mają zagwarantowane prawo do świadczeń!
Studenci po ukończeniu 26. roku życia:
- zgłoszenie do ubezpieczenia przez uczelnię (druk ZUS ZZA) oraz legitymacja studencka lub doktorancka.
dla osoby nieubezpieczonej, spełniającej kryterium dochodowe uprawniające do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej: decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby;
dla osoby ubezpieczonej w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu:
- poświadczenie wydane przez NFZ (w przypadku zamieszkiwania na terenie RP);
- karta EKUZ (lub certyfikat ją zastępujący) wydana przez inny niż Polska kraj członkowski UE lub EFTA - w przypadku pobytu na terenie RP;
dla osoby przebywającej na zasiłku chorobowym lub wypadkowym po wygaśnięciu ubezpieczenia zdrowotnego: zaświadczenie z ZUS informujące o wypłacie zasiłku.

Takie osoby mają prawo do świadczeń do ostatniego dnia zwolnienia.

4. Ważność dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń:

Dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń są zazwyczaj ważne przez 30 dni od:

daty wystawienia (zaświadczenia z zakładu pracy, ZUS i KRUS),
daty poświadczenia (np. legitymacja ubezpieczeniowa),
daty opłacenia składki (ZUS RMUA, dowód wpłaty na ubezpieczenie zdrowotne),
daty ważności dokumentu (np. legitymacja rencisty).

Wyjątkami od tej zasady są:

legitymacja emeryta - ważna bezterminowo.
zaświadczenie z urzędu pracy o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego - do końca terminu ważności.
decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy - ważna 90 dni od dnia określonego w decyzji.

5. Ustanie prawa do świadczeń:

Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej ustaje zazwyczaj po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, na przykład:

w przypadku ustania stosunku pracy (np. z tytułu umowy o pracę) - po upływie 30 dni od dnia rozwiązania umowy o pracę,
w przypadku zakończenia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej - po upływie 30 dni od dnia zakończenia prowadzenia takiej działalności,
w przypadku osób zatrudnionych, pozostających na urlopie bezpłatnym - po upływie 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu,
w przypadku osób bezrobotnych - po upływie 30 dni od dnia utraty statusu bezrobotnego,
w przypadku śmierci osoby, która zgłosiła członków rodziny do ubezpieczenia - członkowie rodziny tracą prawo do świadczeń po upływie 30 dni od daty śmierci.

Osobom, które:

ukończyły szkołę średnią lub wyższą lub zostały skreślone z listy uczniów lub studentów prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje przez 4 miesiące od zakończenia nauki lub skreślenia z listy uczniów lub studentów,
ubiegają się o przyznanie emerytury lub renty - prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje w okresie trwania postępowania o przyznanie tych świadczeń,<.li>
pobierają zasiłek przyznany na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym lub wypadkowym - prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje w okresie pobierania przez te osoby zasiłku.

Po upływie tego czasu osoba, która chce nadal korzystać ze świadczeń zdrowotnych w ramach ubezpieczenia w NFZ, powinna uzyskać inne prawo do ubezpieczenia, np. ubezpieczyć się dobrowolnie. Jeżeli tego nie uczyni, może ponieść samodzielnie koszty udzielonych jej świadczeń.