Historia sochaczewskiego szpitala w obecnym kształcie sięga roku 1903, kiedy powstał Szpital Świętej Anastazji. Jednak nie była to pierwsza placówka medyczna w Sochaczewie. Już w czasach średniowiecza przy Kościele Św. Ducha powstał szpital, pełniący przede wszystkim funkcje przytułkowe. Jego założycielką była księżna mazowiecka Małgorzata, żona Siemowita V, która w 1457 roku przekazała na rzecz kościoła i szpitala 900 dukatów. Uposażenie na rzecz szpitala – jedną włókę gruntu – podarowała zaś szwagierka Małgorzaty, księżna Anna, żona Władysława I. Na przestrzeni wieków swojego istnienia, Szpital Św. Ducha otrzymywał dotacje od mieszkańców Sochaczewa. Jego istnienie zakończyło się w 1718 roku, wraz z pożarem kościoła i zakrystii i likwidacją parafii. Znajdował się on u zbiegu dzisiejszych ulic Warszawskiej i 1 Maja. Przytułki, pełniące czasem funkcje szpitali, funkcjonowały praktycznie przy wszystkich kościołach i zakonach, swój szpital mieli także sochaczewscy Żydzi. Jednak większość chorób leczono w domu, zasięgając porad nielicznych lekarzy oraz wielu cyrulików, felczerów i „babek”. XIX wiek to dla ziemi sochaczewskiej czas wielu epidemii – w warunkach domowych i przytułkowych nie dawało się leczyć chorych, więc na pewno korzystano wtedy ze szpitali warszawskich, płockich oraz z łowickiego Domu Zdrowia, który istniał już od 1838 roku. W 1866 roku Sochaczew stał się ośrodkiem powiatowym, co wzmogło zainteresowanie władz carskich miastem i jego infrastrukturą. W obliczu zagrożenia epidemią cholery w latach 90-tych XIX w. władze zainteresowały się bliżej stanem sanitarnym polskich miast i nakazały budowę ambulatoriów tam, gdzie nie było szpitali. Nakazano również powołanie służby medycznej, której koszty utrzymania miały ponosić poszczególne miasta. Pierwszy lekarz powiatowy dla Sochaczewa został powołany w 1893 roku.
Zgodnie z zaleceniami władz, powstał projekt założenia ambulatorium w Sochaczewie. Zbierano fundusze na budowę, która miała zostać zainicjowana na działce przekazanej przez miasto. W 1894 roku powołano do życia Powiatową Radę Opiekuńczą Dobroczynności Publicznej, która zdecydowała, że dla miasta i jego okolic potrzebny jest szpital a nie ambulatorium. W czasie przygotowań do budowy szpitala uruchomiono ambulatorium, w którym mogło jednorazowo przebywać czterech chorych. Fundusze gromadzono przez kilka lat, bowiem szacowany koszt budowy wynosił niebagatelną jak na tamte czasy kwotę 30 tys. rubli. Dopiero w 1901 roku, po zmianie lokalizacji, wmurowano kamień węgielny pod budowę szpitala przy obecnej ulicy Staszica (wtedy Trojanowskiej). W 1902 r. budynek został oszklony, pomalowany i wydrenowany, a w 1903 r. Powiatowa Rada Opiekuńcza zdecydowała, że może w nim powstać nie tylko ambulatorium, ale i szpital na 15 łóżek..
W budynku znajdowało się po siedem suchych, widnych pomieszczeń na parterze i piętrze oraz dwa pomieszczenia dla służby szpitalnej. Wyposażenie szpitala pochodziło ze zlikwidowanego ambulatorium kolejowego oraz z inicjatyw mieszkańców Sochaczewa i okolic – wydawano książeczki, organizowano przedstawienia i zbiórki. Oficjalnego otwarcia szpitala dokonano 31 grudnia 1903 roku. Patronką została Św. Anastazja, dla upamiętnienia córki cara Mikołaja II. Od 1910 roku chorymi opiekowały się siostry szarytki, które otrzymały plac i dom w pobliżu szpitala. Z czasem założyły tam piękny ogród owocowy, dzięki czemu posesja szpitalna była jedną z najpiękniejszych w Sochaczewie. Pierwszym dyrektorem szpitala był dr Ryszard Wołowski, który pełnił swoją funkcję do 1910 roku. Jego następcą został dr Adolf Ossowski, za którego kadencji szpital rozbudowano – przed I wojną światową dysponował już 50 łóżkami..
Czas wojny był dla szpitala, podobnie jak dla całego Sochaczewa, czasem ciężkim. Miasto wielokrotnie znajdowało się w ogniu walki i przechodziło z rąk do rąk. W pierwszych latach budynek został zrujnowany, wyposażenie zagrabione przez Rosjan. Siostry szarytki wyjechały z opustoszałego szpitala, aby ostatecznie powrócić do niego w styczniu 1917 roku. Do tego czasu szpital został przez władze niemieckie odbudowany, a jego działalność stała się dla wyniszczonego wojną miasta niezbędna. Siostry poza opieką nad chorymi zajmowały się także rozdawnictwem odzieży, którą sprowadzano z Poznania. Okres I wojny światowej pozbawił Sochaczew niemal całej infrastruktury (z 260 domów ocalało 16) i dużej grupy ludności. Szpital przetrwał, a w okresie dwudziestolecia międzywojennego został zmodernizowany i rozbudowany (w 1938 roku dobudowano oficynę z przeznaczeniem na oddział zakaźny i mieszkanie dla sióstr szarytek). Prawdopodobnie już od 1918 roku nosił nazwę Szpitala Św. Józefa, która została potwierdzona dokumentami w 1920 r. Przez cały ten okres pracowali w nim lekarze (na ogół czterech), siostry szarytki i felczer. Leczono nadciśnienie, przypadki chorób zakaźnych, gruźlicę, zapalenie płuc. W tym czasie stosowano jeszcze takie środki jak puszczanie krwi i przystawianie pijawek..
Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej sochaczewski szpital dysponował 90 łóżkami. Spodziewając się wojny, podjęto działania mające placówkę na to przygotować – wyremontowano pompy i studnie, zgromadzono zapasy leków i żywności. Lekarze zostali powołani do wojska, a na posterunku pozostał tylko dr Bolesław Czudowski i jeden student medycyny..
Już 3 września na Sochaczew spadają pierwsze bomby, płoną pociągi, do szpitala szeroką falą napływają ranni, brakuje miejsc. W związku z tym na lecznicę polową zostaje zaadaptowany budynek szkoły powszechnej. Po wkroczeniu Niemców do miasta zostaje on przekształcony w szpital jeniecki, drugi powstaje w Chodakowie. Oba zostają zlikwidowane w 1940 roku. Szpital Św. Józefa działa przez całą okupację, zapisując piękną kartę w historii zarówno medycyny, jak uczestnictwa w ruchu oporu. Dr Czudowski i inni lekarze pomagają partyzantom, lecząc ich zarówno w szpitalu jak i w lesie. Przeprowadzano skomplikowane operacje chirurgiczne, ginekologiczne, ortopedyczne i traumatologiczne. Szpital staje się schronieniem dla wielu lekarzy i pielęgniarek, którzy muszą opuścić Warszawę i inne miasta. Dzięki temu przez cały czas placówka dysponuje wykwalifikowanym personelem, potrafiącym wykonać najbardziej skomplikowane zabiegi. Z równą ofiarnością jak lekarze pracują pielęgniarki, sanitariuszki, siostry zakonne..
Najtrudniejszy czas rozpoczął się wraz z wybuchem powstania warszawskiego. Do Sochaczewa napływały transporty uchodźców ze stolicy, z których wielu wymagało natychmiastowego leczenia. Personel szpitala witał ich na stacji, udzielając pierwszej pomocy i kierując do szpitala. W czasie styczniowych walk o miasto chorych i salę operacyjną przeniesiono do piwnic i suteren, szpital pracował nieprzerwanie. W czasie ostrzału artyleryjskiego kilka odłamków trafia w budynek szpitala, nie wyrządzając jednak większych szkód. Mimo ogromnych trudności przez cały okres okupacji udaje się zapewnić właściwą opiekę rannym i chorym żołnierzom, partyzantom i mieszkańcom Sochaczewa. Nie udałoby się to bez ofiarności mieszkańców miasta i powiatu, zaangażowania personelu, współpracy z ruchem oporu. Jak ogromnego wysiłku trzeba było, aby pracować, dowodzi przykład pracy tuż po wyzwoleniu miasta - w ciągu 48 godzin do szpitala przyjęto 298 chorych żołnierzy i cywilów mając 165 łóżek, Nikt nie został pozostawiony bez pomocy. Wśród osób, bez których placówka nie działałaby tak a nie inaczej, należy wymienić dyrektorów szpitala – Bolesława Czudowskiego (w latach 1939-1941) i Jana Stankiewicza (do 1953), siostry szarytki, które były nie tylko pielęgniarkami, ale i administratorkami, pocieszycielkami, karmicielkami. W okresie okupacji w Sochaczewie pracowały m.in. siostry Stefania Leporowska, Janina Przybyszewska, Marisa Fułek, Rozalia Sawicka, Zofia Witkowska, Jadwiga Paszkowska, Apolonia Siemińska, Zofia Otczyk, Zofia Żubrowska, Jadwiga Mierzejewska, Marta Kania i Maria Haczyk. Wielką pomocą dla lekarzy był zatrudniony wówczas w szpitalnym sekretariacie nauczyciel języków obcych Aleksander Kruszyński. W gronie medyków znajdowali się pp. Kaczyńscy, Kurtyka, Próchnicki, Kunicki, Zasławski, Niwiński, Biernacki. Wspierały ich sanitariuszki – m.in. Wacława Kleczyńska – Góralczyk i Teodozja Piotrowska. Kapelani szpitalni, księża Jan Świtkowski i Franciszek Dumański, posługiwali nie tylko w szpitalu, ale również w „lesie” – nieśli duchową pomoc partyzantom..
Dzięki pracy, odwadze i poświęceniu wszystkich tych ludzi, wielu sochaczewian przeżyło wojnę. Partyzantom, osobom prześladowanym i poszukiwanym przez Niemców, zagrożonym wywiezieniem na roboty wystawiano fałszywe zaświadczenia, np. o chorobie psychicznej, gipsowano zdrowe kończyny, umieszczano w izolatkach, jako zakaźnie chorych itp. Czasem po prostu ukrywano ludzi w piwnicach i innych pomieszczeniach. Z przekazów wiadomo, że działała tam radiostacja, wyrabiano jałowe opatrunki dla żołnierzy, prowadzono szkolenia dla sanitariuszek..
Było to miejsce, które Komenda Główna AK przygotowała do pełnienia zadań wojskowych, znane również „cichociemnym”. Punkty sanitarne zorganizowano także w Młodzieszynie, Kampinosie, Nartach, Wiejcy, Rybnie, Boryszewie, Kuznocinie, Trojanowie..
Powojenna historia szpitala to ciągłe przeprowadzki, modernizacje, przenosiny – i stała, wytężona praca kolejnych pokoleń lekarzy, pielęgniarek i pozostałego personelu. Aż do 1995 roku zasadniczą częścią szpitala był budynek przy ul. Staszica 39. Do 1958 roku w kamienicy przy ul. H. Sawickiej funkcjonował Oddział Dziecięcy (potem przeniesiono go na ul. Staszica, a budynek przejął Komitet Miejski PZPR). W tym samym roku szpital otrzymał do dyspozycji kamienicę przy ul. Staszica 84, prawie naprzeciwko budynku zasadniczego, po drugiej stronie ulicy. Wcześniej w tym budynku mieściło się gestapo a tuż po wojnie Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Budynek był nieprzystosowany do pełnienia funkcji szpitalnych (wąskie schody, kaflowe piece, małe pomieszczenia) i bardzo zniszczony, ale z czasem zagospodarowano go na miarę możliwości. Warunki jednak były trudne – zawsze brakowało miejsca, dwa budynki utrudniały płynność pracy..
W 1963 roku rozbudowano po raz kolejny szpital przy ulicy Staszica 39 oraz dwa pawilony na tyłach budynku przy Staszica 84. Założono centralne ogrzewanie, co bardzo poprawiło warunki pobytu w szpitalu oraz pracy załogi – wcześniej salowe nosiły węgiel po wąskich schodach, aby rozpalić w piecach kaflowych. Dyrektorem szpitala był w tym okresie dr Wacław Kliszcz, który zapisał się z pamięci pracowników nie tylko jako dobry organizator, ale również człowiek dbający o załogę i niezwykle wrażliwy na ludzką biedę. Aż do połowy lat sześćdziesiątych w sochaczewskim szpitalu nieprzerwanie pracowały siostry szarytki – do momentu, kiedy nakazem władz zlikwidowano możliwość posługiwania sióstr zakonnych w szpitalach..
W połowie lat siedemdziesiątych zadecydowano o wybudowaniu nowej siedziby szpitala w Sochaczewie. Postanowiono, że będzie się on mieścił na lewym brzegu Bzury. Wówczas zapadła również decyzja o poszerzeniu usług medycznych o zakres lecznictwa psychiatrycznego dla całego ówczesnego województwa skierniewickiego. Prace budowlane rozpoczęły się w 1984 roku, dyrektorem był wówczas dr Kazimierz Grzybowski. Od początku mnożyły się problemy – najpierw biurokratyczne, potem z braku pieniędzy, mimo stojących już murów, ówczesny Urząd Wojewódzki postanowił w ogóle zrezygnować z budowy. Doprowadzenie do szczęśliwego finału wymagało ogromnej determinacji wielu osób, pomocy Ministerstwa Zdrowia, nagłaśniania sprawy w mediach. Pawilon psychiatryczny został oddany do użytku w 1993 roku a uroczyste otwarcie nowej placówki nastąpiło 29 grudnia 1995 roku, po niemal 20 latach od chwili podjęcia decyzji. W wyniku zmian, jakie dokonały się w 1999 r. w administracji publicznej, od szpitala odłączyły się kolejno i usamodzielniły placówki podstawowej opieki zdrowotnej. Działalność zakładu skupiła się na świadczeniu usług w dziedzinie szpitalnictwa, ambulatoryjnych porad specjalistycznych, rehabilitacji, pomocy doraźnej oraz diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej. Nowa siedziba szpitala od początku jest stale unowocześniana i przystosowywana do zmieniających się przepisów, zarówno pod względem lokalowym jak i organizacyjnym..
W związku z pozyskiwaniem dofinansowania ze środków unijnych, Szpital w dniu 11.09.2009 roku, ukończono II – etap inwestycji pt.: „Termomodernizacja budynków ZOZ Szpitala Powiatowego w Sochaczewie”- Etap II: Termomodernizacja ścian zewnętrznych Bloku B i C łącznie z dociepleniem stropodachów. Wykonano – zgodnie z projektem - prace związane z ociepleniem ścian zewnętrznych bloku B i C oraz docieplono stropodachy tychże budynków, wymieniono także stolarkę drzwiową. .
Z dofinansowana z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w dniu 5 listopada 2009 roku ukończono I – etap inwestycji pt.: „Modernizacja biologicznej oczyszczalni ścieków”. Wykonano modernizację pompowni ścieków, dokonano wymiany osadników wtórnych, zmieniono system cyrkulacji osadu, zamontowany został automatyczny układ sterujący pompami, wymieniono skorodowane rurociągi łączące osadniki z komorami kontaktowymi, natomiast w dniu 01 lipca 2010 roku ukończył II – etap inwestycji pt.: „Modernizacja układu technologicznego biologicznej oczyszczalni ścieków”, a w listopadzie 2011 roku Szpital Powiatowy w Sochaczewie zakończył III (ostatni) etap modernizacji biologicznej oczyszczalni ścieków. Całość prac modernizacyjnych doprowadziła do istotnych zmian w technologii i wyposażeniu obiektu..
Ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Priorytetu II "Przyspieszenie e-rozwoju Mazowsza”, Działania 2.1 „Przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnemu” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013, z końcem II kwartału 2011 roku, zgodnie z wcześniejszymi planami i zapisami umowy o dofinansowanie zakończyła się realizacja projektu pn. „Informatyzacja diagnostyki obrazowej i świadczeń medycznych do poprawy obsługi pacjentów Szpitala Powiatowego w Sochaczewie”. W ramach projektu wdrożone zostały rozwiązania ICT, umożliwiające automatyzację szeregu procesów realizowanych w szpitalu wraz z zakupem niezbędnego wyposażenia, a także zamontowanie dwóch punktów dostępu do informacji (PIAP), zlokalizowanych poza siedzibą Szpitala..
Ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w czerwcu 2011 roku ukończył projekt pn. „Rozbudowa i doposażenie oddziału ratunkowego i zakładu diagnostyki obrazowej na potrzeby ratownictwa medycznego w Sochaczewie”. Wykonano roboty instalacyjno-budowlane w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym oraz przebudowano układ komunikacyjny i zagospodarowano teren o powierzchni 1150 m2, a także dostarczono sprzęt medyczny i dokonano adaptacji pomieszczeń zakładu Diagnostyki Obrazowej..
Z dofinansowania Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie i podpisaniu umowy w dniu 05.09.2012 roku, zrealizowano zadanie pt.: „Termomodernizacja budynków ZOZ „Szpitala Powiatowego” w Sochaczewie”- Etap III - Termomodernizacja bloku A”. Wykonane prace związane były z ociepleniem ścian zewnętrznych bloku A łącznie z dociepleniem stropodachu, wymianą stolarki okiennej tego budynku. Kolejną umowę na dofinansowanie realizacji zadania pn. „Termomodernizacja budynków ZOZ „Szpitala Powiatowego” w Sochaczewie”- Etap IV - Termomodernizacja bloku E”, w formie dotacji i pożyczki podpisano w dniu 31.10.2014 roku. Inwestycja została rozpoczęta już 15.09.2014 r. Wykonywane prace były zgodnie z projektem – Termomodernizacja ścian i dachu budynku bloku E wraz z wymianą stolarki okiennej i drzwiowej oraz naprawą rampy wjazdowej i tarasu tego budynku. Po tych termomodernizacjach Szpital uzyskał nowy wizerunek..
Koniec roku 2019 upłynął spokojnie, choć już pojawiały się doniesienia o przypadkach zapalenia płuc o nieznanym pochodzeniu. Rok 2020 niewątpliwie był zdominowany przez pandemię spowodowaną nowym koronawirusem SARS-CoV-2. Epidemiczne zachorowania na terenie Polski na ostrą zakaźną chorobę układu oddechowego COVID-19 wywoływaną przez wirusa SARS-CoV-2 stwierdzono 4 marca 2020 roku w szpitalu w Zielonej Górze. W okresie od 14 do 20 marca 2020 roku obowiązywał w Polsce stan zagrożenia epidemicznego, a od 20 marca 2020 roku, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia obowiązywał w Polsce stan epidemii. .
W dniu 5 października 2020 roku decyzją Wojewody Mazowieckiego polecono utworzenie w Szpitalu Powiatowym w Sochaczewie 23 łóżek wydzielonych z Oddziału Wewnętrzno-Kardiologicznego, dla pacjentów z podejrzeniem lub potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2, w tym 2 łóżek intensywnej terapii, z kardiomonitorem oraz możliwością prowadzenia tlenoterapii i wentylacji mechanicznej. Decyzje Wojewody Mazowieckiego w sprawie utworzenia łóżek covidowych zmieniały się w zależności od nasilenia panującej pandemii. Dopiero od 27 grudnia 2020 roku w Polsce jak również w naszym Szpitalu rozpoczęły się szczepienia przeciwko COVID-19, dzięki którym udało się zakończyć epidemię..
W grudniu 2020 roku pomiędzy Wojewodą Mazowieckim Panem Konstantym Radziwiłłem, a Powiatem Sochaczewskim reprezentowanym przez Panią Jolantę Gonta- Starostę Powiatu, Pana Tadeusza Głuchowskiego - Wicestarostę Powiatu przy kontrasygnacie Skarbnika Powiatu - Pani Teresy Pawelak zawarta została umowa na podstawie której Szpitalowi Powiatowemu w Sochaczewie została udzielona dotacja celowa z budżetu państwa na sfinansowanie inwestycji związanej ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2, polegającej na modernizacji instalacji tlenu medycznego w szpitalach z terenu województwa mazowieckiego wyznaczonych przez Wojewodę Mazowieckiego do walki z epidemią Covid-19. .
W związku z trwająca pandemią wywołaną wirusem SARS-CoV-2, Szpital Powiatowy w Sochaczewie został doposażony w nowy sprzęt medyczny korzystając z udziału w projekcie „Zakup niezbędnego sprzętu oraz adaptacja pomieszczeń w związku z pojawieniem się koronawirusa SARS-CoV-2 na terenie województwa mazowieckiego”, który był realizowany przez Województwo Mazowieckie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020, Oś priorytetowa VI „Jakość życia” Działanie 6.1 „Infrastruktura ochrony zdrowia”. Projekt obejmował wydatki związane z niezbędną aparaturą medyczną i diagnostyczną (wraz z usługą remontowo-budowlaną niezbędną do uruchomienia aparatury), środkami ochrony indywidualnej tak, aby zwiększyć możliwości diagnostyczne, ratownicze i medyczne na terenie województwa mazowieckiego. To wsparcie spowodowało, że Szpital Powiatowy w Sochaczewie stał się jednostką wyposażoną w nowoczesny sprzęt..
W czerwcu 2021 roku w Szpitalu Powiatowym w Sochaczewie Marszałek Adam Struzik, wicemarszałek Wiesław Raboszuk, a także dyrektor Szpitala Robert Skowronek podpisali umowę dofinansowania projektu pn. „Kompleksowa termomodernizacja ZOZ „Szpitala Powiatowego” w Sochaczewie z wykorzystaniem instalacji fotowoltaicznej”. Celem realizacji zadań była poprawa efektywności energetycznej i spadek emisji gazów cieplarnianych poprzez modernizację systemu grzewczego oraz systemu ciepłej wody użytkowej, wymianę okien i drzwi zewnętrznych w budynkach A i C, montaż wentylacji mechanicznej nawiewno - wywiewnej z rekuperacją, docieplenie stropu w budynkach A i C, wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne oraz montaż instalacji fotowoltaicznej..
W grudniu 2021 roku podpisana została umowa, dzięki której został zakupiony sprzęt stanowiący wyposażenie bloku operacyjnego. Zakupy zostały realizowane w ramach zadania „Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez poprawę standardów obsługi osób chorych, osób starszych i osób niepełnosprawnych w powiecie sochaczewskim – moduł II”..
Obecnie Szpital Powiatowy w Sochaczewie liczy 159 łóżek, świadczy usługi medyczne dla mieszkańców powiatu w następujących zakresach: anestezjologia i intensywna terapia, chirurgia ogólna, choroby wewnętrzne, neonatologia, ortopedia i traumatologia narządu ruchu, w tym świadczenia endoprotezoplastyki stawu biodrowego lub kolanowego, pediatria, położnictwo i ginekologia, szpitalny oddział ratunkowy (SOR), rehabilitacja lecznicza, świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w zakresie badań endoskopowych przewodu pokarmowego: gastroskopia i kolonoskopia, tomografia komputerowa, mammografia, rezonans magnetyczny, diagnostyka i leczenie onkologiczne, świadczenia w ramach poradni specjalistycznych..
Kolejne pokolenia pracowników zapisują nowe rozdziały historii naszego Szpitala..